Δευτέρα 15 Οκτωβρίου 2012

Η εικόνα της Παναγίας "Αξιον Εστί" στη Θεσσαλονίκη

 
Η κανονιοφόρος "Αρματωλός"
λίγο πριν την αποβίβαση της εικόνας
Με τιμές αρχηγού κράτους έφτασε στη Θεσσαλονίκη, με την κανονιοφόρο «Αρματωλός», η εικόνα της Παναγίας «Άξιον Εστί» από τον ναό του Πρωτάτου, που βρίσκεται στις Καρυές του Αγίου Όρους. Στρατιωτικές και πολιτικές αρχές μετά πλήθους πιστών  την υποδέχθηκαν σε ειδική τελετή που πραγματοποιήθηκε στην παραλία του Λευκού Πύργου, ενώ στρατιωτικά αγήματα απέδωσαν τιμές. Τη συνόδευσε αντιπροσωπεία της Ιεράς Κοινότητας με επικεφαλής τον Πρωτοεπιστάτη, πατέρα Μάξιμο.  
Απόδοση τιμών από τα αγήματα
Η εικόνα του «Άξιον Εστί» σπάνια εξέρχεται από το Άγιον Όρος και μόνο σε ειδικές περιπτώσεις. Αυτή είναι η Πέμπτη φορά (οι προηγούμενες ήταν το 1963, 1985, 1987, 1999) και η δεύτερη για τη Θεσσαλονίκη μετά το 1985. Η έξοδός της αποφασίστηκε από την Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους, ύστερα από σχετικό αίτημα του μητροπολίτη Θεσσαλονίκης, Άνθιμου, για τις εκδηλώσεις που προγραμμάτισε η Μητρόπολη, στο πλαίσιο του εορτασμού των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης που συμπίπτει με τα εκατό χρόνια από την απελευθέρωση του Αγίου Όρους που θα εορτασθεί την 2 Νοεμβρίου.
Στην παραλία του Λευκού Πύργου η εικόνα τοποθετήθηκε σε στρατιωτικό κιλλίβαντα και ακολούθησε λιτάνευση μέχρι τον ναό του Αγίου Δημητρίου, όπου θα παραμείνει έως το τέλος του Οκτωβρίου και θα εκτίθεται σε λαϊκό προσκύνημα.

Ο Σύνδεσμός μας δι' αντιπροσωπείας του παρευρέθη προσκεκλημένος καθ' όλη τη διάρκεια της εκδήλωσης.


Απόδοση τιμών κατά την άφιξη
Με τον όρο Άξιον Εστί αναφερόμαστε στην εικόνα της Παναγίας, της «εφέστιας προστάτιδας», του Αγίου Όρους.
Η εικόνα της Παναγίας, το «Άξιον Εστί», είναι μια από τις περίφημες εικόνες του Αγίου Όρους. Βρίσκεται στο ναό του Πρωτάτου στις Καρυές του Αγίου Όρους, θεωρούμενη ως «κοινή εφέστιος προστάτις» εικόνα όλων των Αγιορείτικων Μονών, φέρουσα στο πλαίσιό της τις σφραγίδες και των 20 Μονών.
Επί της εικόνας αυτής έγιναν κατά καιρούς πλείστα πιστά αντίγραφα ανά ένα εκ των οποίων βρίσκεται σε κάθε Μονή του Άθω. Εορτάζει με μεγάλη θρησκευτική λαμπρότητα τη Δευτέρα του Πάσχα και στις 11 Ιουνίου σε ανάμνηση του κάτωθεν θαύματος, αρχή της φήμης της εικόνας και ως θαυματουργής.
 

Επί της οδ.Εθνικής Αμύνης
 

Μπροστά στην Λ.Α.Φ.Θ. και την Ε.Μ.Σ.
Η παράδοση λέει πως παλιά η εικόνα αυτή βρισκόταν σε ένα παντοκρατορινό κελί στην τοποθεσία τη λεγόμενη «κοιλάδα του Άδειν» κοντά και κάτω από τη σκήτη του Αγίου Ανδρέα. Την 11 Ιουνίου 980 ο γέροντας έλειπε από το κελί, καθώς είχε πάει σε μια αγρυπνία στις Καρυές, αφήνοντας μόνο τον υποτακτικό του. Ο υποτακτικός τη νύχτα έκανε κανονικά τον κανόνα του. Ακούει σε μια στιγμή να του χτυπάνε την πόρτα, ανοίγει και βλέπει έναν περαστικό να του ζητάει να τον φιλοξενήσει, πράγμα που γίνεται. Συνεχίζει ο μοναχός τον κανόνα του μέχρι που φτάνει στην 9η ωδή
 
«Την τιμιωτέρα των Χερουβείμ...». Τότε τον διακόπτει ο φιλοξενούμενος και του λέει: «Όχι, πρώτα θα πεις: Άξιον Εστί ως αληθώς...» ως συμπλήρωμα του υπό του Κοσμά Μαϊουμά Μεγαλυνάριου της Θεοτόκου. Ο μοναχός ενθουσιασμένος ζητάει να του γράψει ο νέος τον ύμνο. Ο νέος, που έγραψε τον ύμνο και εξαφανίστηκε, κατά την παράδοση ήταν ο Αρχάγγελος Γαβριήλ. Όταν επέστρεψε ο γέροντας του είπε ο υποτακτικός τα γεγονότα και αφού ενημερώθηκε η Ιερά Κοινότητα μεταφέρθηκε η εικόνα στο Πρωτάτο, όπου και συνεχίζει να θαυματουργεί μέχρι σήμερα, ενώ και το κελί που τιμήθηκε από την Αρχαγγελική επίσκεψη φέρει επίσης το όνομα «Άξιον εστί».
Έτσι, το Μεγαλυνάριον αυτό της Θεοτόκου που συνέθεσε ο Κοσμάς (ο επίσκοπος Μαϊουμά) σήμερα ονομάζεται «Άξιον Εστί», εκ των δύο πρώτων λέξεων του Θεομητορικού αυτού Ύμνου που έχει ως εξής:
 
Επί της οδ.Αγίου Δημητρίου
Άξιον εστίν ως αληθώς
μακαρίζειν σε την Θεοτόκον,
την αειμακάριστον και παναμώμητον
και μητέρα του Θεού ημών.
Την τιμιωτέραν των Χερουβείμ
και ενδοξοτέραν ασυγκρίτως των Σεραφείμ
την αδιαφθόρως Θεόν Λόγον τεκούσαν,
την όντως Θεοτόκον,
Σε μεγαλύνομεν.






 


Άξιον Εστί.
Η θαυματουργή εικόνα του Πρωτάτου,
με πλαίσιο τους πολιούχους των είκοσι Μονών
Έργο και φωτογραφία Βενιαμίν ιερομονάχου
 Κοντράκη (1872).
Συλλογή Αγιορείτικης Φωτοθήκης


Στις 3 Οκτωβρίου 1913 οι αγιορείτες μοναχοί, αφού έκαναν εκτενή δέηση με ολονύκτια αγρυπνία στο ναό του Πρωτάτου, συνέταξαν το μνημειώδες ψήφισμα «της αιωνίου και αδιάσπαστου ενώσεως μετά της Μητρός Ελλάδος», το οποίο υπέγραψαν οι ηγούμενοι και προϊστάμενοι των μοναστηριών, αφού πρώτα έβαζαν τρεις μετάνοιες μπροστά στην «εφέστιο των εφεστίων» εικόνα του Αγίου Όρους και κατασπάζονταν με βαθύτατη συγκίνηση και δάκρυα την πανάχραντο Δέσποινα και έφορο του Άθω. Το έγγραφο αυτό καθαρογράφτηκε, σφραγίστηκε απ’ τη Κοινότητα και τα μοναστήρια και στάλθηκε το μεν πρωτότυπο στον βασιλέα Κωνσταντίνο, «τον επί του Αγίου Όρους διάδοχον των αοιδίμων Αυτοκρατόρων, των ιδρυτών των ιερών μονών», αντίγραφα δε στη Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία, σε όλες τις κυβερνήσεις των Ορθοδόξων κρατών και στα μέλη «της εν Λονδίνω Πρεσβευτικής Συνδιασκέψεως».

Η εικόνα του «Άξιον έστι» τυπώθηκε και στις επίσημες ομολογίες του εθνικού αγιορείτικου δανείου του 1931, μετά την ανεκτίμητη προσφορά απ’ τα μοναστήρια του μεγαλύτερου μέρους των αγιορείτικων μετοχίων προς αποκατάσταση των ακτημόνων και των προσφύγων της Μικρασιατικής καταστροφής.

Τα μέλη του Δ.Σ. Σαββίδης Στ. και Σακονίδης Γ.
κατά τη διάρκεια της λιτανείας